Houthandel van Eindhoven, Frankhuis te Zwolle.

Aquarel van de 20^e-eeuwse Zwolse schilder J.J. Voeten, graficus bij de Zwolsche Courant.

Naam Frankhuis

Oudere vermeldingen
1396 Frankhuys

1803 ’t Frankhuis

1843 Eerste Frankhuis, Frankhuis

In de 18^e eeuw waren er 2 gehuchten, gescheiden door het water de Frankhuizerzijl, genaamd eerste en tweede Frankhuis (vanaf Zwolle gerekend)

Buurtschap Frankhuis

Buiten Zwolle, ten Noordwesten, lag de Middeleeuwse polder Mastebroeck, één van de oudste polders van Nederland. Het Zuidoosten ervan reikte precies tot aan Frankhuis.

Reeds in 1330 liet Jan van Diest, de toenmalige bisschop van Utrecht, een plan opstellen tot bedijking van Mastenbroek, een moerassig en onbewoond gebied. Wegens onenigheid werd dit plan toen nog niet verwezenlijkt. De stad Kampen had toen nog de rechten op Mastenbroek. In 1363 ruilde Kampen zijn rechten op Mastenbroek met de Utrechtse bisschop Jan van Arkel voor het Kampereiland en het recht op aanwas in de IJsselmonding. Deze bisschop liet een jaar later Mastenbroek bedijken.

Met de bedijking van de Mastenbroekerpolder als bescherming tegen het Zwarte Water ontstond een driesprong van dijken op welke plek de dijknederzetting Frankhuis ontstond. (Zie hieronder de Caerte van Mastebroeck, waarbij het noorden links is)

Over die dijken liepen wegen die een belangrijke rol in het regionale en zelfs interregionale verkeer speelden. De wegen verbonden Zwolle met Kampen en Hasselt. De verbinding naar Hasselt was zelfs een van de hoofdverbindingen naar Noord-Nederland, omdat er tot in de 17^e eeuw geen goede weg tussen Zwolle en Meppel was. De tegenwoordige Frankhuisweg vormt nu nog een deel van die dijk.

Vanwege de drukte vormde de driesprong een ideale locatie voor een herberg. Het niet bekend of er in het begin al een herberg stond in Frankhuis, maar die was er in ieder geval wel in de vroege 16^e eeuw en heette Het Frankhuis. In de 17^e eeuw droeg de herberg de naam Het Oude Frankhuis. In de omgeving van de herberg kwamen steeds meer huizen. Zeer waarschijnlijk is de naam van de nederzetting afkomstig van deze herberg. (Bron: Parels aan het water, cultuurhistorische verkenning en kansenanalyse projectgebied Zwarte Water, gemeente Zwolle)

De naam Vranckhuys wordt reeds genoemd in de wijdingsbrief voor de Heilige Kruiskapel uit 1379, die werd gebouwd bij het toen nog jonge gasthuis dat ongeveer een kilometer verder richting Zwolle lag en dienst deed als leprozenhuis.

De ligging van Frankhuis is ten noordwesten van Zwolle, ongeveer 3 kilometer van het stadscentrum. Een buurtschap is kleiner dan een dorp, een gehucht, zonder kerk.

Hoewel Frankhuis klein was, was het door zijn ligging toch een welvarende gemeenschap met tal van winkels en bedrijven. Naast een melkboer, schoenmaker, bakkerij, kapper, kleermaker, fietsenmaker, hoefsmid, café, wagenmakers en enkele kruidenierswinkels waren er ook enkele grotere bedrijven gevestigd, die voor de werkgelegenheid van de inwoners van Frankhuis zorgden. Het ene bedrijf, de Blokmelkfabriek, verwerkte de melk die de boeren dagelijks uit de verre omgeving kwamen afleveren. Het andere, de houthandel Eindhoven & Zn, verwerkte boomstammen tot houtproducten in allerlei afmetingen.

Toen in de 60er jaren het IJssel-Zwartewaterkanaal was aangelegd werd Frankhuis volledig van Zwolle afgesloten.  

Alle verkeer ging over de nieuwe Kamperweg. In een snel tempo sloten de winkels en bedrijven en toen ook de grote bedrijven zoals de houthandel en de zuivelfabriek de poorten sloten was het met de werkgelegenheid gedaan.

Thans maakt Frankhuis deel uit van de nieuwbouwwijk Stadshagen.

In en rond Frankhuis is veel van de historische, in essentie middeleeuwse, situatie bewaard gebleven, terwijl in de omliggende gebieden erg veel is veranderd in de 20^e eeuw.